Η μελέτη ACTIVE A

N Engl J Med 2009; 360

Επιμέλεια: Φλωρεντίν Ματίλντα, Λυμπερόπουλος Ευάγγελος

Θεωρητικό υπόβαθρο

Οι ανταγωνιστές της βιταμίνης Κ (κουμαρινικά αντιπηκτικά) ελαττώνουν τον κίνδυνο εμφάνισης αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου (ΑΕΕ) σε ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή. Ωστόσο, ορισμένοι ασθενείς δεν μπορούν να λάβουν αυτά τα φάρμακα και συνήθως λαμβάνουν ασπιρίνη εναλλακτικά. Στη μελέτη αυτή διερευνήθηκε αν η προσθήκη κλοπιδογρέλης στην αγωγή με ασπιρίνη ελαττώνει τα αγγειακά συμβάματα σε ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή.

Μέθοδοι

Στη μελέτη συμμετείχαν 7554 ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή και αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης ΑΕΕ στους οποίους θεωρήθηκε ακατάλληλη η χορήγηση ανταγωνιστών της βιταμίνης Κ. Οι ασθενείς αυτοί τυχαιοποιήθηκαν σε θεραπεία με κλοπιδογρέλη (75 mg/ημέρα) ή σε εικονικό φάρμακο, ενώ ταυτόχρονα λάμβαναν ασπιρίνη. Το πρωταρχικό καταληκτικό σημείο της μελέτης ήταν η εμφάνιση ΑΕΕ, εμφράγματος του μυοκαρδίου, συστηματικής εμβολής εκτός του κεντρικού νευρικού συστήματος ή θανάτου αγγειακής αιτιολογίας.

Αποτελέσματα

Στη διάρκεια 3,6 ετών παρακολούθησης 832 ασθενείς που λάμβαναν κλοπιδογρέλη (6,8% ανά έτος) και 924 ασθενείς που λάμβαναν εικονικό φάρμακο (7,6% ανά έτος) εμφάνισαν μείζονα αγγειακά συμβάματα (σχετικός κίνδυνος 0,89; 95% διάστημα εμπιστοσύνης 0,81-0,98, p=0,01). Η διαφορά αυτή οφείλονταν κυρίως στην ελάττωση των ΑΕΕ. Αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο εμφανίσθηκε σε 296 ασθενείς που λάμβαναν κλοπιδογρέλη (2,4% ανά έτος) και σε 408 ασθενείς που λάμβαναν εικονικό φάρμακο (3,3% ανά έτος) (σχετικός κίνδυνος 0,72; 95% διάστημα εμπιστοσύνης 0,62-0,83, p<0,001). Ενενήντα ασθενείς που λάμβαναν κλοπιδογρέλη (0,7% ανά έτος) και 115 ασθενείς που λάμβαναν εικονικό φάρμακο (0,9% ανά έτος) εμφάνισαν έμφραγμα του μυοκαρδίου (σχετικός κίνδυνος 0,78; 95% διάστημα εμπιστοσύνης 0,59-1,03, p=0,08). Μείζων αιμορραγία παρουσιάσθηκε σε 251 ασθενείς που λάμβαναν κλοπιδογρέλη (2,0% ανά έτος) και σε 162 ασθενείς που λάμβαναν εικονικό φάρμακο (1,3% ανά έτος) (σχετικός κίνδυνος 1,57; 95% διάστημα εμπιστοσύνης 1,29-1,92, p<0,001).

Σύνοψη

Η προσθήκη κλοπιδογρέλης στην αγωγή με ασπιρίνη σε ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή στους οποίους δεν μπορούσαν να χορηγηθούν ανταγωνιστές της βιταμίνης Κ οδήγησε σε ελάττωση των μειζόνων αγγειακών συμβαμάτων, ιδιαίτερα των ΑΕΕ, αλλά ταυτόχρονα αύξησε τον κίνδυνο εμφάνισης μειζόνων αιμορραγιών.